มวยเป็นศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัวที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน มีหลักฐานว่ามวยถือกําเนิดขึ้นในดินแดนแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ตั้งแต่สมัยโบราณ มวยเป็นกีฬาที่ใช้มือเปล่าและเท้าในการต่อสู้ โดยนักมวยจะฝึกฝนทักษะการเคลื่อนไหวร่างกาย การหลบหลีก การโจมตี และการป้องกันตัว เพื่อเอาชนะคู่ต่อสู้
มวยเกิดขึ้นครั้งแรกในดินแดนที่ราบลุ่มแม่น้ําเจ้าพระยา ซึ่งปัจจุบันคือประเทศไทย เมื่อกว่า 5,000 ปีที่แล้ว ชาวบ้านใช้มวยในการป้องกันตัวจากสัตว์ร้าย และต่อสู้กับเผ่าพันธุ์อื่นๆ ต่อมา มวยถูกพัฒนาเป็นศิลปะการต่อสู้อย่างเป็นระบบ มีการฝึกฝนท่าทางการต่อสู้อย่างเป็นขั้นเป็นตอน มวยไทยจึงเกิดขึ้นและแพร่หลายไปทั่วประเทศ
ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 18-19 มวยไทยเริ่มเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย โดยมีการจัดการแข่งขันมวยในงานพระราชพิธีและงานประเพณีต่างๆ ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 1 ถึงรัชกาลที่ 5 มวยไทยมีการแข่งขันอย่างเป็นทางการในสนามมวย (สังเวียน) มีกติกาการแข่งขันที่เป็นมาตรฐาน มีการแบ่งรุ่นน้ําหนักนักมวยอย่างชัดเจน มวยไทยจึงกลายเป็นกีฬายอดนิยมของคนไทย
ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 มวยไทยเริ่มแพร่หลายไปยังต่างประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีการจัดการแข่งขันมวยไทยระดับนานาชาติ มวยไทยจึงได้รับการยอมรับในเวทีกีฬาโลก ปัจจุบัน มวยไทยเป็นกีฬาประจําชาติของไทย และได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายทั่วโลก
สรุปได้ว่า มวยมีวิวัฒนาการมาอย่างยาวนานนับพันปี เริ่มจากศิลปะการป้องกันตัวในชีวิตประจําวัน จนกลายมาเป็นกีฬายอดนิยมระดับโลก มวยไทยเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันทรงคุณค่าของไทย ที่ควรอนุรักษ์และสืบสานต่อไป